Vật lý 8: Chuyển động đều – Chuyển động không đều
Chào mừng bạn đến với vatly.edu.vn! Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá một chủ đề cơ bản nhưng rất quan trọng trong vật lý: Chuyển động đều và chuyển động không đều.
Hiểu rõ về hai loại chuyển động này không chỉ giúp bạn nắm vững kiến thức nền tảng của vật lý mà còn giúp áp dụng vào thực tiễn cuộc sống hàng ngày. Từ việc phân tích chuyển động của các phương tiện giao thông đến việc hiểu rõ hơn về các hiện tượng tự nhiên, việc phân biệt giữa chuyển động đều và không đều sẽ mở ra nhiều cơ hội học hỏi và khám phá thú vị. Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá khoa học này!
Định nghĩa về chuyển động
- Chuyển động đều: Là loại chuyển động trong đó vận tốc có độ lớn không đổi theo thời gian.
- Chuyển động không đều: Là loại chuyển động trong đó vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian.
Vận tốc trung bình của chuyển động không đều
Vận tốc trung bình trong chuyển động không đều trên một quãng đường được tính theo công thức:
\[ v_{tb} = \frac{s}{t} \]
trong đó:
– \( s \) là quãng đường đi được
– \( t \) là thời gian để đi hết quãng đường đó.
Lưu ý: Chuyển động không đều là hiện tượng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như ô tô hoặc xe máy di chuyển trên đường với vận tốc thay đổi liên tục, thể hiện qua số chỉ trên tốc kế.
Khi thảo luận về chuyển động không đều, khái niệm vận tốc trung bình thường được sử dụng. Công thức tính vận tốc trung bình là:
\[ v_{tb} = \frac{s}{t} \]
Vận tốc trung bình trên các đoạn đường khác nhau thường có giá trị khác nhau, vì vậy cần chỉ rõ vận tốc trung bình trên từng đoạn đường cụ thể hoặc trong khoảng thời gian cụ thể.
Quan trọng cần lưu ý rằng vận tốc trung bình không phải là trung bình cộng của các vận tốc tức thời mà là tổng quãng đường chia cho tổng thời gian di chuyển.
Ví dụ về vận tốc trung bình:
Giả sử một vật chuyển động qua hai đoạn đường liên tiếp: đoạn thứ nhất dài \( s_1 \) với vận tốc \( v_1 \) trong khoảng thời gian \( t_1 \), và đoạn thứ hai dài \( s_2 \) với vận tốc \( v_2 \) trong khoảng thời gian \( t_2 \). Vận tốc trung bình trên toàn bộ quãng đường được tính theo công thức:
\[ v_{tb} = \frac{s_1 + s_2}{t_1 + t_2} \]
Chứ không phải là trung bình cộng của các vận tốc:
\[ v_{tb} \neq \frac{v_1 + v_2}{2} \]
Đây là một điểm quan trọng cần lưu ý khi tính vận tốc trung bình trong các bài toán liên quan đến chuyển động không đều.
Câu hỏi trắc nghiệm về chuyển động đều có đáp án
Câu 1: Với chiều (+) là chiều chuyển động, trong công thức \( s = 0,5a \cdot t^2 + v_0 \cdot t \) của chuyển động thẳng biến đổi đều, đại lượng có thể có giá trị dương hoặc giá trị âm là:
A. Gia tốc
B. Quãng đường
C. Vận tốc
D. Thời gian
Đáp án: A. Gia tốc
Câu 2: Trong các trường hợp sau đây, trường hợp nào không thể xảy ra cho một vật chất chuyển động thẳng?
A. Vận tốc có giá trị (+) và gia tốc có giá trị (+)
B. Vận tốc là một hằng số và gia tốc thay đổi
C. Vận tốc có giá trị (+) và gia tốc có giá trị (-)
D. Vận tốc có giá trị (-) và gia tốc có giá trị (+)
Đáp án: B. Vận tốc là một hằng số và gia tốc thay đổi
Câu 3: Một vật có tăng tốc trong một khoảng thời gian nhất định dọc theo trục Ox. Vậy vận tốc và gia tốc của vật đó trong khoảng thời gian này có thể là:
A. Vận tốc có giá trị (+) và gia tốc có giá trị (-)
B. Vận tốc có giá trị (-) và gia tốc có giá trị (-)
C. Vận tốc có giá trị (-) và gia tốc có giá trị (+)
D. Vận tốc có giá trị (+) và gia tốc có giá trị bằng 0
Đáp án: B. Vận tốc có giá trị (-) và gia tốc có giá trị (-)
Câu 4: Một chiếc xe bắt đầu di chuyển và tăng tốc từ nghỉ với gia tốc 2 m/s². Quãng đường mà xe đó chạy được trong giây thứ hai là:
A. 4 m
B. 3 m
C. 2 m
D. 1 m
Đáp án: B. 3 m
Câu 5: Một chiếc xe đang di chuyển với tốc độ 36 km/h thì tài xế hãm phanh, xe chuyển động thẳng chậm dần đều rồi dừng lại sau 5 giây. Quãng đường chiếc xe chạy được trong giây cuối cùng là:
A. 2,5 m
B. 2 m
C. 1,25 m
D. 1 m
Đáp án: A. 2,5 m
Câu 6: Một chiếc xe bắt đầu tăng tốc từ vận tốc \( v_1 = 36 \) km/h đến vận tốc \( v_2 = 54 \) km/h trong khoảng thời gian là 2 giây. Quãng đường mà chiếc xe chạy trong thời gian tăng tốc này là:
A. 25 m
B. 50 m
C. 75 m
D. 100 m
Đáp án: A. 25 m
Câu 7: Một chiếc xe đang di chuyển trên đường thẳng thì tài xế bỗng tăng tốc độ với gia tốc bằng 2 m/s² trong khoảng thời gian là 10 giây. Độ tăng vận tốc của xe trong khoảng thời gian này là:
A. 10 m/s
B. 20 m/s
C. 15 m/s
D. Không xác định được vì thiếu dữ kiện
Đáp án: B. 20 m/s
Câu 8: Một chiếc xe chuyển động chậm dần đều trên một đường thẳng. Vận tốc khi chiếc xe qua A là 10 m/s, và khi đi qua B vận tốc chỉ còn là 4 m/s. Vận tốc của chiếc xe khi nó đi qua điểm I là trung điểm của đoạn AB sẽ là:
A. 7 m/s
B. 5 m/s
C. 6 m/s
D. 7,6 m/s
Đáp án: A. 7 m/s
Câu 9: Một chiếc xe đua đang tăng tốc với gia tốc không đổi từ 10 m/s đến 30 m/s trên một quãng đường thẳng dài 50 m. Thời gian xe đua này chạy trong giai đoạn tăng tốc này là:
A. 2 s
B. 2,5 s
C. 3 s
D. 5 s
Đáp án: C. 3 s
Câu 10: Một vật bắt đầu trượt từ trạng thái nghỉ xuống một đường dốc với một gia tốc không đổi là 5 m/s². Sau 2 giây thì nó tới chân dốc. Quãng đường mà vật trượt được trên đường dốc là:
A. 12,5 m
B. 7,5 m
C. 8 m
D. 10 m
Đáp án: A. 12,5 m
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết về chuyển động đều và chuyển động không đều tại vatly.edu.vn. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có được cái nhìn rõ ràng và sâu sắc hơn về các loại chuyển động cơ bản và cách chúng ảnh hưởng đến thế giới xung quanh chúng ta.
Đừng quên áp dụng những kiến thức này vào cuộc sống hàng ngày và tiếp tục theo dõi vatly.edu.vn để cập nhật thêm nhiều bài viết bổ ích và thú vị về vật lý. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào, hãy để lại bình luận bên dưới. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng bạn trên hành trình khám phá khoa học. Chúc bạn một ngày học tập hiệu quả và đầy hứng khởi!
